Overheidsparticipatie

In 2025 is de zorg voor de naaste woon- en leefomgeving in handen van onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties

Wij nemen de kracht van de lokale gemeenschappen als uitgangspunt en zijn een overheid die de voorwaarden schept om initiatieven uit die gemeenschappen tot ontwikkeling te laten komen. We draaien de rollen verder om: niet de burger participeert in initiatieven vanuit de gemeente, maar de overheid participeert in initiatieven vanuit de samenleving. Wij voegen waarde toe – voor zover nodig – aan initiatieven die ten goede komen aan welzijn en welvaart van de inwoners van Rucphen, de regio West-Brabant, en onze bezoekers.

Onze uitdaging is om partijen bij elkaar te brengen, nieuwe verbindingen te zoeken, energie en creativiteit vanuit de gemeenschappen los te maken en de ruimte te geven. Niet denken en handelen vanuit onze eigen vertrouwde instrumenten, systemen en regels. Geen ontwikkelingen en initiatieven naar ons toetrekken alsof het vanzelfsprekend onze verantwoordelijkheid is. De gemeenschappen nemen zelf meer het initiatief en gezien onze beperktere financiële middelen kan het ook niet anders. Onze overtuiging is dat we met deze gezamenlijke en brede inzet uiteindelijk méér bereiken.

Onze inzet 

Overheidsparticipatie houdt in dat overheid en maatschappelijke partners in belangrijke mate het initiatief (terug) geven aan gemeenschappen en kleinere sociale verbanden zoals verenigingen en gezinnen, en aan individuen om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de kwaliteit van hun eigen leven en leefomgeving. Burgers en maatschappelijke organisaties pakken zelf problemen op, nemen zelf initiatieven en maken zelf afspraken over uitdagingen die op hen afkomen.

Deze zelfsturing kan alleen worden gerealiseerd als wij vertrouwen hebben in de burgers en de maatschappelijke organisaties en als deze vertrouwen hebben in ons. Dat wil zeggen dat wij het vertrouwen geven aan inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties om zaken te regelen. Dat wil niet zeggen dat wij ons afzijdig houden, want als het om publieke zaken gaat, kunnen wij altijd door burgers en andere betrokkenen worden aangesproken. Het principe van de zelfsturende burger en de zelfsturende samenleving gaat goed samen met onze opdracht om de regie te voeren over maatschappelijke ontwikkelingen en integrale samenhang en kwaliteit te garanderen. Overheidsparticipatie vergt een fundamentele omslag in onze manier van besturen en werken.

Wat betekent dit concreet de komende jaren? 

• We bieden ruimte aan concrete acties, laten  bewoners echt aan zet en bieden ruimte voor een nieuwe sociale infrastructuur. Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van coöperaties, bij het invullen en beheren van de openbare ruimte en het in stand houden van voorzieningen. Wij zijn daarbij faciliterend, voorwaardenscheppend, meedenkend en ontvankelijk voor experimenten en pilots.
• We brengen onze dorpen met elkaar in gesprek, zodat zij zich beter en waar nodig anders kunnen organiseren. Er ontstaan nieuwe netwerken. Wij kunnen dit faciliteren, maar de dorpen zullen het zelf moeten overpakken. De dorpen kunnen ervaringen delen. We verkennen de mogelijkheden van dorpscoöperaties: verenigingen die werkzaamheden uitvoeren. Dat kunnen werkzaamheden zijn die nu bij ons of andere instanties liggen. Denk aan groenbeheer, wegbeheer, welzijn, cultuur, maar ook zorgtaken en zelfs woningbouw. De uitvoering gebeurt met een mix van vrijwilligers, bedrijven en ingehuurde professionals. Insteek is de vele initiatieven vanuit de dorpen te laten bloeien.
• Ruimte voor eigen initiatief betekent dat dorpen, gebieden en gemeenschappen zich ieder op een eigen wijze ontwikkelen. Dit kan tot gevolg hebben dat het ene dorp meer voor elkaar krijgt dan een ander dorp. Een bewuste keuze die past binnen de filosofie van overheidsparticipatie. Wel waken we voor basiskwaliteit op uiteenlopende terreinen en verzorgen we uit oogpunt van veiligheid en gezondheid zo nodig de vangnetfunctie.
• Intern werken we continu aan de ontwikkeling van onze eigen organisatie, waarin de eigen kracht en talenten van onze medewerkers ten volle worden benut. De ontwikkeling van overheidsparticipatie heeft verstrekkende gevolgen voor onze eigen organisatie en manier van werken, zowel bestuurlijk als ambtelijk. We werken aan verregaande deregulering, omkering van rollen, op de handen zitten, “beleidsnota’s op één A4” en werken in de samenleving. We zetten een eigen leertraject op om bewust om te gaan met onze nieuwe rollen.